GEÇİCİ KORUMA ALTINDA BULUNAN AŞI HIZLANDIRMA ve TAMAMLAMA ÇALIŞMALARI YAPILACAK

Aşı uygulamalarının amacı; hassas yaş gruplarına aşı ile önlenebilir hastalıklara yakalanmadan önce ulaşıp onları bağışık hale getirerek, bu hastalıklara yakalanmalarını ve bu hastalıklardan doğabilecek sakatlık ve ölümleri önlemektir. Sağlık Bakanlığı olarak bu amaç doğrultusunda Genişletilmiş Bağışıklama Programı (GBP) 1981 yılından beri yürütülmekte olup, bugün itibarıyla 13 hastalığa karşı aşı uygulanmaktadır. Bunlar verem, difteri, tetanoz, boğmaca, çocuk felci (polio), Hib menenjiti, zatürre, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, suçiçeği, mikrobik sarılık (hepatit B, hepatit A) hastalığına karşı yapılan aşılardır.

Aşılama sayesinde birçok başarılar elde edilmiştir. Dünyada Çiçek Hastalığı yok edilmiştir. Ülkemizde de çocuk felci hastalığı 18 yıldır görülmemekte olup, Dünyada da yok edilme seviyesine gelmiştir. Ülkemizde anne ve yenidoğan bebekte görülen tetanoz hastalığı, difteri hastalığı artık görülmemektedir. Diğer aşı ile önlenebilir hastalıkların görülme sıklığı da başarılı aşılama çalışmaları sayesinde oldukça düşmüş durumdadır.

Dünyada göçmenler ve mülteciler önemli sağlık sorunlarına neden olmaktadırlar. Bunların başında, aşı ile önlenebilir hastalıklarda artış olması ve bazı elimine edilmiş hastalıkların yeniden görülmesi gelmektedir. Özellikle 0-59 ay nüfus, aşı ile önlenebilir hastalıklardan başta Polio (çocuk felci), Kızamık, Boğmaca ve Difteri olmak üzere, şu anda rutin çocukluk çağı aşı takvimimizde bulunan tüm antijenlere karşı hassastırlar. Bu kişilerin ait oldukları ortamlarda, birinci basamak sağlık hizmetlerinin sürdürülebilirliği olanağı en aza inmiştir. Bu nedenle, salgınlar yaşanabilmekte veya yaşanma olasılığı artmaktadır. Göçmen olarak geldikleri ülkelerde de, olası vakalara ve virüs dolaşımına sebep olmaktadırlar. Bu gerekçelerin tamamen ortadan kalkması veya en aza indirgenmesi için, bahsi geçen gruplar içerisinde aşı oranlarının yükseltilmesi ve rutin aşılama çalışmalarına sürdürülebilirlik kazandırılması gerekmektedir.

Yüksek aşı oranlarına ulaşmayı sağlayacak GBP stratejileri ise şöyle belirlenmiştir:

* Sunulan rutin aşılama hizmetlerinin geliştirilmesi ve aşılama oranlarının her bölgede %90’nın üzerine çıkarılarak devam ettirilmesi,

* Rutin aşılama çalışmalarına ek olarak destek aşılama, eksik aşı tamamlama ve hızlandırma çalışmaları yapılması,

* Gerek görülen yerlerde saha çalışmaları (gerekirse kapı-kapı dolaşılarak) ile aşı günleri düzenlenmesi.

2011 yılından bu yana, süregelen Suriye’deki iç savaş ve buradan ülkemize doğru olan yoğun sınır hareketliliği sonucu, özellikle 2013’ten itibaren sayıları günden güne artış gösteren, kayıtlı sayıları 2.871.000 kişi olan bir nüfusa Türkiye geçici koruma sağlamaktadır. 0-4 yaş arasındaki (5 yaş altı) “Geçici Koruma Altındaki Nüfus” ise tahminen 400.000’dir. Bu durumda, Ülkemiz başta Polio olmak üzere birçok aşı ile önlenebilir hastalığa karşı importasyon riski altındadır. Hem kendi çocuklarımız gibi kabul ettiğimiz Suriyeli çocukları, hem de kendi çocuklarımızı aşı ile önlenebilir hastalıklara karşı korumak için yüksek aşılama hızlarına ulaşılması, bunun sürdürülmesi ve gerekli durumlarda eksik aşı tamamlama ve hızlandırma çalışmaları ile destek aşılama çalışmalarının yapılması son derece önemlidir.

Aşı Tamamlama ve Hızlandırma Günlerinin amacı nedir?

0-59 ay arasındaki tüm geçici koruma altındaki 0-59 ay yaş grubundaki çocuklara kısa bir sürede, geniş coğrafik alanlarda aşılama çalışmaları düzenleyerek, aşı ile önlenebilir hastalıkların transmisyonunu engellemektir. Etkili olabilmesi amacıyla, eksik aşılı ve aşısız çocuklara saha çalışmaları ile yaygın aşılama hizmetleri sunarak, ulaşılması güç grupları aşılamak için özel çaba harcanmalıdır.

Bu şekil uygulamalarda öncelikli olarak KKK, Beşli karma, Hepatit-B ve OPA tercih edilen aşılardır.

Uygulama Hangi İllerimizde Düzenlenecektir? (3-18 Mayıs 2017)

1. Uygulama illeri ağırlıklı olarak Suriyelilerin yoğun bulunduğu veya yerli nüfusa oranının %5 ve üzerinde olduğu illerdir. Adana, Adıyaman, Ankara, Bursa, Diyarbakır, Batman, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kilis, Kocaeli, Konya, Malatya, Mardin, Mersin, Osmaniye ve Şanlıurfa illerimizde 0-59 ay yaş grubundaki geçici koruma altındaki nüfus hedef kitle olarak belirlenmiştir. Belirtilen yaş grubundaki tüm çocuklar taranarak aşısız bulunanlara ilk temasta KKK (12-59 ay), Beşli karma (2-59 ay) ve Hepatit-B (2-59 ay) uygulanacaktır. Ellerinde aşı kartı olan veya TSMler ile kamplarda kayıtları bulunanların kayıtları kontrol edilerek, sahada bahsi geçen üç aşıdan varsa eğer eksik olanı/olanları tamamlanacaktır. Aşısız oldukları saptananların ise, aşılanmalarına başlanacaktır. Bahsi geçen illerimiz arasında, sınırları dahilinde kamp bulunanların kamp içerisinde de uygulaması, aşı kartları ve kayıtların kontrolü gerçekleştirilerek aynı şekilde yapılacaktır. Diğer eksik aşıların uygulanabilmesi ve sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için de, tur sonrasında en yakın merkezlere yönlendirilmeleri sağlanacaktır. Çeşitli illerimizde şu ana kadar 85 tane “Göçmen Sağlığı Merkezi” faaliyete geçmiştir.

2. Yukarıda belirtilen iller dışında kalan 61 ilde, 0-59 ay arası tüm yabancı uyruklu çocukların eksik aşılarının da belirtilen günlerde tamamlanması sağlanacaktır.

Aşılama Çalışmaları için Nasıl Hazırlık Yapılır?

1. Bölgedeki yabancıların ağırlıklı olarak bulundukları yerleşim birimlerinin sayısının belirlenmesi,

2. En son ve güvenilir sayım sonuçlarına göre yabancıların yaşadıkları yerleşim birimlerinin (mümkün olduğunca en küçük birime kadar) 0-59 ay (ayrı ayrı her yaş grubu hedefinin) nüfusunun belirlenmesi,

3. Bölge haritasının temini ve değerlendirilmesi,

4. Bölgelerindeki soğuk zincir malzemelerinin miktarı, tipi, nerede olduğu ve çalışıp çalışmadığının belirlenmesi (Buzdolabı, aşı nakil kapları, buz aküleri, termometre, vb.),

5. Aşı ihtiyacının hesaplanması,

6. Aşı ve denetim ekibi sayısı ile personel ihtiyacının belirlenmesi,

7. Araç ve yakıt ihtiyacının belirlenmesi,

8. Personel eğitimi; Aşı Tamamlama Günleri uygulamalarına yönelik eğitim slaytlarının hazırlanması,

9. Uygulama stratejilerinin belirlenmesi.

12 (oniki) gün süreli olacak çalışmada, uygulamalar aşı istasyonları, gezici ekipler ve ASM’ler/TSM’ler-GSM’ler aracılığı ile yapılacaktır. Her aşı istasyonu ve gezici ekip 5-6(en az) kişiden oluşacaktır. Ekipte bir personel ekip lideri, biri aşı uygulayıcı, biri kayıt tutucu, iki kişi aşıyı uygulanmak üzere hazırlayan ve geri kalan diğer personelde iletişimden sorumlu olarak hizmet verecektir. İstasyonlarda ve gezici ekiplerde hizmet verecek iletişimden sorumlu personel sağlık alanında deneyimli veya eğitim almakta olan kişilerden (sağlık meslek lisesi öğrencisi de olabilir, “Geçici Koruma Altındaki Gruplar”dan da olabilir, iletişimi sağlayacak kişiler tercihan arapça bilenlerden) seçilmelidir. Aşı istasyonlarında ekiplerin bir günde 100 çocuğu aşılayabileceği, gezici ekiplerde ise 50 çocuğu aşılayabileceği düşünülerek hedef nüfusa göre ekip sayısı belirlenmelidir. 5 istasyon veya gezici ekibe bir denetim ekibi oluşturulacaktır. Denetim ekibi tur süresince hem aşı uygulayan ekipleri denetleyecek, hem de hedef nüfusun en az %10’unu ziyaret edecektir. Denetim ekipleri bir doktor ve bir yardımcı sağlık personelinden kurulacaktır.

Ayrıca 112 ile koordineli olarak, ortaya çıkabilecek yan etkiler nedeniyle ambulans ihtiyacı belirlenecektir.

Kendi toplumumuzun bir parçası olarak kabul ettiğimiz ve kucakladığımız başta Suriyeliler olmak üzere tüm “Geçici Koruma Altındaki Gruplar”a sağlık hizmetini kendi vatandaşlarımıza sağladığımız düzeyde ayrım yapmadan vermek önemli bir insanlık vazifesidir.